Gebeeldhouwde decoratie
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Gebeeldhouwde decoratie omvat ornamenten, figuren of reliëfs die handmatig zijn vervaardigd uit materialen zoals steen of hout en die worden toegepast ter verfraaiing van bouwkundige elementen of interieurs.
Omschrijving
In de bouwkunst wordt gebeeldhouwde decoratie, ook wel architecturale sculptuur genoemd, gebruikt om gebouwen en interieurs te verfraaien. Dit kan variëren van ornamenten aan gevels en rond vensters of deuren tot vrijstaande beelden en reliëfs die in het muurwerk zijn opgenomen. Materialen zoals steen, hout en metaal worden hiervoor toegepast. Voorbeelden van gebeeldhouwde decoraties zijn festoenen (slinger van bladeren, bloemen of vruchten) en bucrania (r zoomed runderschedel). Het gebruik van gebeeldhouwde decoratie kent een lange geschiedenis en is terug te vinden in diverse bouwstijlen, waaronder de Romaanse bouwkunst, Gotiek en Barok. Gebeeldhouwde elementen kunnen zowel figuratief (voorstellingen van mensen, dieren, planten) als abstract zijn.
Toepassingen en materialen
Gebeeldhouwde decoratie wordt op diverse plekken in en aan gebouwen toegepast. Dit omvat onder andere ornamenten en beelden in of aan een gebouw, alsook gebeeldhouwde panelen in het interieur. Veelgebruikte materialen zijn steen, zoals natuursteen of kunststeen, en hout. Ook materialen zoals brons of gips kunnen worden gebruikt.
Historische context
Gebeeldhouwde decoratie heeft door de eeuwen heen een belangrijke rol gespeeld in de architectuur. In de klassieke oudheid werden bijvoorbeeld gebeeldhouwde friezen toegepast. In de Gotiek werden gebouwen verrijkt met rijke gebeeldhouwde decoraties, waarbij symbolische betekenissen een rol konden spelen. Ook in latere stijlperioden, zoals de Renaissance, Barok en de Amsterdamse School, bleef gebeeldhouwde decoratie een kenmerkend element.
Gebruikte bronnen: